vaste gewoontes

Zodra ik in Nepal ben val ik terug op een aantal vaste gewoontes. Nu houden Nepalezen ook graag van vaste gewoontes, dat komt dus mooi uit. En misschien ook daarom kom ik graag hier.

Eén van die vaste gewoonten is het bakkie koffie bij het restaurantje Caravan bij de stoepa. Vandaag regende het, dat is dan weer geen vaste gewoonte. Het hoort mooi weer te zijn: onbewolkt en zonnig. Nu regende het pijpenstelen. Ik nam een tweede bakkie en tegen de tijd dat deze op was, was het buiten droog. Ik reken af en hoera, mijn spaarkaart van tien stempeltjes is vol. Ik krijg dus een bakkie gratis, en reken de andere af.

Ik lunch bij "Garden Kitchen". Een restaurantje waar je inderdaad voornamelijk buiten zit, weliswaar onder een afdak. Dat is fijn, want het is inmiddels weer gaan regenen. Toen ik dit jaar voor het eerst hier binnen stapte kreeg ik een hand, en vervolgens een lemon soda voorgezet. Ik zei het al, vaste gewoontes… Ik heb hier een aantal favoriete gerechten, en aangezien de chille tofu van de kaart verdwenen is val ik terug op de kofta curry met knoflook naan. Ook lekker.

Ik maak een praatje met de bedelaar in de rolstoel, ook al zo'n vaste gewoonte. Ik zag hem gisteren pas weer voor het eerst, ze hadden even een andere plek geprobeerd om te bedelen maar die bevalt helemaal niet. Nee, hij hoeft vandaag geen geld van me, ik heb immers gisteren al gegeven. Bimela, het opperhoofd der bedelaars komt er bij staan. Vorig jaar vertelde ze al niet meer te bedelen, ze verkoopt nu tasjes en portemonnees. En of ik nu alsjeblieft iets van haar kopen wil, maakt niet uit wat, zolang ze eer maar een beetje geld voor krijgt. Ik heb haar gemist de afgelopen weken. Zij zorgt ervoor dat ik niet lastig gevallen wordt door andere bedelaars: "deze hoort bij ons" roept ze dan, en dan druipt iedereen af. Nu waren ze erg volhardend. Het is normaal gesproken voldoende om licht met mijn hoofd nee te schudden, nu raken ze me aan en lopen lange tijd, al bedelend, met me op. Of ze willen dat ik melk koop voor hun weldoorvoede baby. Fijn, ik weet dat ik nu voortaan met rust gelaten zal worden. Ik koop twee dingetjes bij haar ook al heb ik het helemaal niet nodig, betaal overdreven veel en weet dat ik nu voorlopig weer met rust gelaten zal worden. Maar ze heeft nog wel even een punt van kritiek. Ik had vorig jaar beloofd bij haar thee te drinken en heb dit niet gedaan. Dat moet dit jaar dus echt gebeuren!

Ik wring me naar binnen bij Dorje, het mannetje van "Dorje's Kitchen Ware". 's Morgens zet hij de helft van zijn winkeltje buiten, zodat er een soort van looppad in het overvolle winkeltje ontstaat. Natuurlijk heeft hij wat ik zoek en zwaait me uit. De dagen ervoor werkte hij mee aan de vaste gewoontes door uitbundig naar me te zwaaien als ik passeer.

Een rondje naar de pinautomaat is ook zo'n vaste gewoonte. Mijn trekking betaal ik in roepies, contant dus. Dat betekent een heleboel geld opnemen, een keer of tien haal ik het maximale bedrag uit de automaat. En laat dat nou niet zo vanzelfsprekend zijn. Regelmatig is de automaal buiten gebruik. Of leeg. Vooral tijdens de feestdagen is nergens geld te halen. Iedereen, ook de Nepalezen die over een bankrekening beschikken, heeft geld nodig. Ja, dan is de automaat snel leeg. En die wordt na een dag of vier, als iedereen weer nuchter is, weer eens aangevuld.

Tihar heet het festival. Velen kennen het ook als het "lichtjesfeest". Overal is vrolijke en knipperende verlichting opgehangen. Er zijn verschillende thema's. Zo is er de dag van de kraai, de hond en de koe. Die worden dan met een ketting van afrikaantjes omhangen, al laten kraaien zich niet zo makkelijk vangen. En ze krijgen een tika, een stip op het voorhoofd. Laxmi, het feest waarbij de godin Laxmi ontvangen wordt, viel tegelijk met de dag van de hond. Laxmi, ook wel de godin van de voorspoed en het fortuin, wordt naar binnen gelokt. Bij de voordeur is een prachtige mandela op de vloer getekend, lichtjes en een spoor moeten haar verder het huis in helpen om al haar geluk daar achter te laten. Die avond komen groepen kinderen bij de mensen thuis zingen. Een soort sint maarten, ook hierbij is het doel het ophalen van geld. Bij het guesthouse ontvingen we twee groepen van Marinka Home, het kinderhuis. Ze dansten prachtig op verschillende liedjes die uit een grote bos klonken, zongen en playbackten mee en maakten er een mooie show van. Vooral de kleintjes zijn soms aandoenlijk, zoals ze de dansjes die ze op tv gezien uitvoeren.

Wij gingen nog even naar de stoepa. Hier wordt Tihar groots gevierd. Er zijn bandjes die op straat spelen. Sommige bandjes zijn heel populair, een grote menigte heeft zich er omheen verzameld. De muziek is meeslepend, iedereen zingt luidt mee en danst, en bij het versnellen van het tempo ontstaat een pogo bij de stoepa. Binnen een uur worden er een stuk of vijf vuurpijlen afgeschoten, de oohs en aahs zijn niet van de lucht. Iedereen is vrolijk, al kan ook een deel niet meer op zijn benen staan. Sterk spul die raksi, het is even afwachten want die huis gestookte rijstwijn varieert tussen de vijf en vijfendertig procent.

Het feest eindigt de derde dag met de Bhai Tika. De familie komt bij elkaar en de oudste zus geeft een tika aan haar broers, en ook andersom. Die tika bestaat vaak uit een witte streep met hierop de kleuren blauw, geel, groen, rood en paars. Er wordt veel bij gegeten en gedronken en veel lol gemaakt. Ik werd bij Bhim uitgenodigd voor dit feestje, we horen volgens hem echt een beetje bij de familie. De afwezige broers en zusters waren er met een beeldverbinding toch gewoon bij. Deze zegening wordt niet heel erg serieus genomen, want ondertussen wordt er gewoon tiktok filmpjes gekeken en vrolijk met elkaar gekletst.

Drie nachten lang wordt er gefeest. De muziek is keihard, het guesthouse staat de schudden van de luide bas. En het gaat door en door, tot een uur of vier of vijf. Ik werd wakker van de stilte, ook een aparte gewaarwording.

De afgelopen tijd heb ik Martine geassisteerd in het guesthouse, best handig als er een grote groep is en de puntjes nog op de ik moeten worden gezet. Inmiddels ook een vaste gewoonte, maar wel heel leuk.

En morgen ga ik op trekking. Ja, ik hoor je al roepen: "zeker ook zo'n vaste gewoonte!". Maar ook heel bijzonder. Ik mag bij iemand aansluiten om de Manaslu Round te lopen. Een heel mooie tocht die ik eerder liep, toen nog met tenten en vijftien jaar geleden. Nu gaan we ook een zijvallei, de Zum Valley in en kunnen dan de Tibetaanse grens bijna aanraken. Wat een kans, wat fijn dat ik mee mag en ik heb er heel veel zin in.

Dus tot over twee en halve week!